جمعه: 10 فروردين 1403

شما اینجا هستید

اقتصاد مقاومتي، استخراج الگوهاي اقتصادي بر اساس مباني اسلامی‌ست

    اقتصاد مقاومتي، استخراج الگوهاي اقتصادي بر اساس مباني اسلامی‌ست

    به گزارش مرکز خبر واطلاع رسانی روابط عمومی، دکتر جابری در گفتگو با قبس به سوالات مهمی پیرامون اقتصاد مقاومتی پاسخ گفت.

    اولين سئوالي كه در مورد اقتصاد مقاومتي مطرح مي شود اين است كه،‌ منظور از "اقتصاد مقاومتي" چيست؟

    شايد بهترين جواب به اين سئوال اين باشد كه،‌ منظور از اقتصاد مقاومتي، يعني مبتني كردن الگوها و سياست هاي اقتصادي جمهوري اسلامي ايران بر توانمندي ها،‌ فرصت ها و داشته هاي بومي و فرهنگ غني و ناب اسلامي.

    به عبارت ديگر،‌ اقتصاد مقاومتي يعني اولا استخراج مدل ها و الگوهاي اقتصادي در جامعه بايد بر اساس مباني شرع مقدس اسلام انجام بگيرد. طبيعي است كه اين بخش از كار عمدتا به موسسات علمي،‌ مراكز دانشگاهي و حوزوي مربوط مي شود.

     ثانيا،‌ مردم مسلمان ايران نيز در رفتارهاي روزمره اقتصادي خود،‌ بايد مصالح و منافع ملي خود را مورد توجه قرار دهند. طبيعي است اگر مردم در اين زمينه توجيه بشوند،‌ با همكاري و كمك هاي خود خيلي از مسائل و مشكلات كشور را حل مي كنند. اصلاح الگوي مصرف،‌ مصرف كالا و توليد داخلي،‌ عدم تقاضا و مصرف كالاهاي خارجي،‌ قناعت و عدم اسراف و ولخرجي،‌ و ...، از موارد روشن و بديهي همكاري مردم را تشكيل مي دهد.

    ثالثا،‌ اعمال سياست گذاري هاي دولت،‌ نيز بايد بر اساس ضرورت هاي عيني جامعه اسلامي خودمان شكل بگيرد،‌ نه بر اساس آنچه در ادبيات اقتصاد غرب و نهادهاي غربي متداول است. همانطور كه مي دانيم سياست هاي اقتصادي درايران و ساير كشورهاي جهان بر اساس ادبيات اقتصاد غربي و عمدتا هماهنگ با دكترين نهادهاي بين المللي كه همگي در غرب مستقرند،‌  از قبيل بانك جهاني و صندوق بين المللي پول،‌ صورت مي گيرد. طبيعي است كه اولا علم اقتصاد غرب بر اساس فرهنگ و مقتضيات كشورهاي غربي شكل گرفته است و ثانيا نهادهاي بين المللي مذكور نيز در سيطره قدرت هاي استكباري واستعماري قرار دارند و صرفا سياست هاي مورد نظر آنها را به جوامع ديكته مي كنند.

     سئوال بعدي كه معمولا مطرح مي شود،‌ اين است كه آيا داشتن اقتصاد مقاومتي به معنا درگير بودن با يك زندگي سخت و مشقت بار است؟

    به جرات مي توان گفت، پاسخ به سئوال مذكور منفي است و هزگز لزوما اقتصاد مقاومتي به معني زندگي مشقت بار و سخت گيرانه نيست. به عنوان يك جواب نقضي،‌ مي توان به شكل گيري بسيج مقاومت در نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران اشاره كرد. آيا بوجود آمدن نهاد بسيج مقاومتي،‌ لزوما به معني درگيري دائمي در ميادين جنگ است؟ يا اينكه داشتن اين نهاد مقدس به معناي برخوردار بودن از آمادگي كافي و لازم براي هر نوع شيطنت و حمله احتمالي بالقوه است؟ روشن و بديهي است كه مننظور شق دوم است.

    چنانكه به گواهي تاريخ سي و چهار سال گذشته،‌ فقط در هشت سال اول شكل گيري نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران،‌ آن هم بخاطر حمله صدام تكريتي به تحريك قدرت هاي استعماري و استكباري،‌ جنگي به اين ملت تحميل شد و طبيعي است كه از نيروي مقدس بسيج مقاومت هم در اين زمينه به خوبي استفاده شد.

    اضافه بر اين،‌ در علم اقتصاد راهكارهايي كلي براي اداره كشورها تعريف شده است كه تحت عنوان تعيين "استراتژي" در ادبيات اقتصاد رايج است.

    انتخاب استراتژي براي كشورها امري معمول و متعارف بوده و هست،‌ از قبيل استراتژي هاي "جايگزيني واردات"،‌ "تشويق به صادرات"،‌ سكوي صادرات"،‌ و غيره،‌ كه همه اين استراتژي ها ناظر بر توانايي ها و سياستگزاري هاي داخلي يك كشور مي باشد.

     نكته جالب توجه اينكه،‌ اولا همه اين استراتژي ها ناظر به طرف عرضه است. ثانيا به خاطر اهميت بخش بيروني اقتصاد،‌ از يك پسوندي برخوردارند،‌ مثل واردات و صادرات. ثالثا،‌ استراتژي انتخابي نيست،‌ بلكه به اقتصاد تحميل مي شود. رابعا،‌ از خصوصیات استراتژی این استکه متغیرهای کلان اقتصادی باید با استراتژی هماهنگ باشند، مثل نرخ ارز، نرخ سود بانکی، سطح دستمزدها. خامسا،‌ استراتژی حاکم بر اقتصاد ارتباط مستقیم دارد با شرایط سیاسی و اجتماعی جهان، و لذا جایگزینی واردات، يك سياست حمایتی است، یعنی كشور خودم مستقل هست و كمترين وابستگي به خارج برقرار است.

    در جایگزینی واردات، تمام عواید در داخل توزیع می شود، به خلاف صادرات که به جیب تولید کننده خارجی می رود. جایگزینی واردات عبارت است از جایگزین کردن کالاها و خدمات ساخته و نیم ساخته داخلی به جای واردات. در توجیه آن، پنج عامل وجود دارد: 1. جنگ و تحریم های اقتصادی، 2. شکستن تقسیم کار بین المللی، 3. وجود کسری در  تراز پرداختهای خارجی، 4. گسترش بازارهای داخلی و 5. انتخاب استراتژی

    بنابراين،‌ طرح اقتصاد مقاومتي از طرف رهبر معظم انقلاب نيز ناظر بر واقعيت هاي عيني جامعه است و نوعي كسب آمادگي است در مقابل شيطنت ها و ترفندهاي مختلفي كه از طرف قدرت هاي استكباري و استعماري اتخاذ شده و يا امكان اتخاذ شدن را دارد.

    سئوال بعدي كه قهرا مطرح خواهد شد،‌ شايد به اين صورت قابل طرح باشد كه استراتژي اقتصاد مقاومتي بر چه اساسي توجيه پذير است؟

    در پاسخ به اين پرسش چه خوب است ما فضاي حاكم بر جهان و نقش كشورهاي بزرگ و استعماري را مورد توجه قرار بدهيم. چنانكه اشاره شد،‌ تقسيم كار بين المللي بر اساس دكترين كشورهاي قدرتمند و استكباري شكل گرفته است و منافع آن ها را تامين مي كند‌. طبيعي است كه اگر كشوري در فكر برخوردار شدن از منافع ملي خود باشد،‌ بايد تقسيم كار حاكم را نقض كند.

    از طرف ديگر،‌ هر چند ابر قدرت ها هشت سال جنگ تحميلي با ايران اسلامي را تجربه كرده اند و مي دانند كه اين كشور از طريق جنگ فيزيكي از بين رفتني نيست،‌ ولي اين همه مسئله نيست. كشورهاي مذكور پيوسته در حال تزوير و شيطنت عليه ايراني بوده و هستند‌، كه در حال حاضر دل به تشديد تحريم ها بسته اند و به آن اميدوارند.

    اضافه بر همه اينها،‌ وجود كسري تراز پرداختها در مبادلات خارجي (البته نسبت به كالاهاي فيزيكي و منهاي نفت)،‌ امري است كه بر مشكلات افزوده مي شود. كه نتیجه اين مسئله چيزي جز تضعيف توليد داخل و تشديد واردات و مصرف كالاهاي بيگانه نيست. اين درحالي است كه اضافه بر اينكه با مصرف كالاهاي خارجي،‌ هزنيه مربوط به آن به جيب توليد كنندگي خارجي مي رود،‌ واردات كالا صرف ورود يك محصول نيست،‌ بلكه ورود يك فرهنگ است كه پشت آن مستور است و از اين طريق تهاجم فرهنگي غرب به كشور تشديد مي شود.

    اين در حالي است كه "اقتصاد مقاومتي"‌ نيز همانند استراتژي جايگزيني واردات،‌ ناظر به طرف توليد است. امري كه يكي از مشكلات اساسي و اصلي ايران را در حال حاضر تشكيل مي دهد، مسئله اي كه اولا تمام نام گذاراي هايي كه از طرف مقام معظم رهبري براي سالهاي گذشته را به خود اختصاص مي دهد.

    ثانيا متاسفانه از طرف دولت محترم مورد بي مهري شديد قرار گرفته است و توليد داخلي در حال حاضر در بدترين وضيعت بسر مي برد. زيرا همانطور كه ديديم،‌ يكي از خصوصیات استراتژی این استکه متغیرهای کلان اقتصادی باید با استراتژی هماهنگ باشند، مثل نرخ ارز، نرخ سود بانکی، سطح دستمزدها پرداخت يارانه ها و غيره،‌ كه تجربه و عملكرد ماه هاي گذشته دولت محترم اين امر را تاييد نمي كند.

     

    لینک ثابت خبر: qabas.iki.ac.ir/node/4016

    آخرین اخبار

    موسسه امام خمینی

    «این مؤسسه‏ خوب، جامع و کامل می‌‏تواند از لحاظ تلاش پیگیر، خستگی‏‌ناپذیر، خالصانه و عالمانه الگویی برای حوزه باشد.»  مقام معظم رهبری در دیدار رئیس و اعضای هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره... ادامه

    سند چشم انداز

    چشم‌انداز مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) با اميد به فضل الهي و عنايات ويژه حضرت ولي عصر(عج) و در پرتو کوشش عالمانه و تلاش متعهدانه همه ارکان و اعضا و پارسايي و پاکي مديران، استادان، محققان، دانش‌پژوهان و... ادامه