پنجمین نشست از سلسله نشست‏های علمی « ظرفیت‏های موجود در تمدن سازی نوین اسلامی » با عنوان « ظرفیت‏های هویتی شیعه » در مؤسسه امام خمینی(ره) برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) پنجمین نشست از سلسله نشست‏های علمی « ظرفیت‏های موجود در تمدن سازی نوین اسلامی » با عنوان « ظرفیت‏های هویتی شیعه » شنبه‏ 03/11/1394 با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین ‏کاظمی و نقد و بررسی آقایان : حجت‏الاسلام و المسلمین پرهیزکار و حجت‏الاسلام و المسلمین  بهمنی، بعد از نماز مغرب و عشاء در سالن اندیشه مؤسسه امام خمینی(ره) برگزار ‏گردید.

حجت الاسلام و المسلمین ‏کاظمی در این نشست علمی اظهار داشت: باور آگاهانه يک ملت از خود براساس رسالت تاريخي و مسئوليت ايجاد يک تمدن را هويت تمدني گفته مي‌شود.

وی در ادامه افزود: هويت تمدني حد فاصل فرهنگ و تمدن است و تا مؤلفه هاي فرهنگي يک جامعه تبديل به هويت تمدني نشود تمدن شکل نمي‌گيرد.

کاظمی با اشاره به هويت تمدني شيعي با محوريت عنصر ولايت خاطر نشان کرد: هویت تمدنی شیعه در نسبت با مهدويت که ناظر به متعالي‏ترين سطح زندگي اجتماعي بشر است صورتي تمدني به خود مي‌گيرد  و بقيه ابعاد هويتي در نسبت با ولايت به خود جنبه تبعي مي‌گيرد.

وی تصریح کرد: با توجه به تعريف هويت، شکل گيري هويت تمدني در دو بخش مطرح است؛ ابتدا مابه الاشتراکات که همان خوديت هويتي يک جامعه است و دوم ما به الامتيازات که غيريت هويتي جامعه است و همچنین هسته اصلي پيدايش يک هويت مابه الاشتراکات است که براساس مؤلفه هاي فرهنگي يک جامعه ايجاد مي‌شود.

کاظمی تصریح کرد: الزامات شکل گيري هويت تمدني در بعد خوديت جامعه در سه بخش: وحدت اجتماعي، تاريخمندي، عزتمندي مورد بررسي قرار گرفته است که در براساس اين الزامات ظرفيت‏هاي تشيع مشخص مي‌شود.

وی افزود: وحدت اجتماعي همان انسجام و پيوستگي اجتماعي است که هويت اجتماعي  را در يک جامعه در پي دارد. وحدت اجتماعي بر محور مؤلفه هاي فرهنگي مشترک و ذيل يک نظام سياسي شکل مي‌گيرد. در  انديشه شيعه اين وحدت اجتماعي حول عنصر ولايت و امامت به وجود ‌مي‌ايد. به تعبير ديگر وحدت اجتماعي بر محور انسان کامل و امام معصوم در جامعه شيعه شکل مي‌گيرد. بنابراين از مهم‏ترين بنيان هاي هويتي شيعه، مسئله امام مي‌باشد و چون امام، امام دوازدهم در راستاي تحقق جامعه برتر و اخرالزمان مي‌باشد اين هويت شکل تمدني به خود مي‌گيرد.

حجت الاسلام و المسلمین کاظمی با تأکید بر این‏که تاريخ‏مندي به دو بخش اشاره دارد گفت:  بخش اول که در بحث هويت اهميت بالايي دارد نگاه کلان به شروع و پايان تاريخ است که در نگاه اسلامي با هبوط حضرت آدم^(ع) شروع و با ظهور حضرت بقيه الله^(ع) تمام مي‌شود و اين در مقابل نوع نگاه کلان به تاريخ در نگاه سکولار و غير ديني است. محور دوم در بحث تاريخ‏مندي نوع تحليل از تحولات تاريخي جامعه اسلامي‌ است که لازم است تحولات جامعه در راستاي نگاه تمدن اسلامي  و براساس سنت ها و قواعد الهي تاريخي و اجتماعي تحليل شود.

وی تصریح کرد: غيريت تمايزاتي است که يک جامعه در برابر هويت رقيب داشته و اين تمايزات براساس نظام باور و جهان‌بيني آن هويت شکل مي‌گيرد. اين برخلاف ديدگاه‌هايي است که اساس شکل گيري هر هويتي را براساس غيريت آن هويت دنبال مي‌کنند. کارکرد ديگر غيريت در مباحث هويت، خودآگاهي ا‌ست که در پرتو رقابت ها و تمايزات هويتي براي آحادي که ذيل يک هويت هستند به وجود ‌‌مي‌آيد.

کاظمی افزود: غيريت و تمايز در هويت تمدني بايد در سطح تمدني لحاظ شود و اگر رقابت هاي هويتي در سطحي نازل تر ديده شود نميتوانيم شاهد هويت تمدني در يک جامعه شويم. در هويت تمدني  نيز مي‌بايست سطح منازعات هويتي را در سطح تمدني تعريف کرد  نه در سطح فرقه‌اي و ملي. با توجه با مرزبندي هاي ايمان و کفر و نفاق که در منابع ديني و قرآن وجود دارد اين ظرفيت در انديشه اسلامي و شيعه موجود است که غيريتي که تعريف مي‌کند در يک نسبت تمدني مطرح شود.